นิทานเซนเรื่อง ขอทานซื้อขนมเปี๊ยะ

เรื่องนี้เป็นนิทานเซนชื่อ "ขอทานซื้อขนมเปี๊ยะ"

มีวัดเซนแห่งหนึ่งที่ขึ้นชื่อในการทำขนมเปี๊ยะอย่างมาก

ขนมเปี๊ยะที่ทำออกมานอกจากขนาดใหญ่แล้วยังหอมหวานชวนรับประทาน

ดึงดูดให้ผู้คนทั่วทุกสารทิศขึ้นเขามายังวัดแห่งนี้เพื่อขอซื้อขนมเปี๊ยะมาลิ้มลอง

วันหนึ่ง มีขอทานผู้หนึ่งเดินทางมาจากแดนไกล

เพราะได้ยินกิติศัพท์ร่ำลือถึงความอร่อยของขนมที่วัดแห่งนี้

เมื่อมาถึงวัดจึงได้เอ่ยปากต่อพระลูกวัดเพื่อขอลิ้มลองรสชาติขนมเปี๊ยะอันเลื่องชื่อ

ทว่าบรรดาพระลูกวัดเมื่อเห็นท่าทางสกปรกโกโรโกโสของขอทานผู้นี้ก็นึกรังเกียจ

จึงไม่ยอมให้ขอทานเข้าไปยังครัวของวัดเพื่อรับขนมเปี๊ยะ

จนเกิดการฉุด ลาก ผลัก ดึง กันอยู่ในบริเวณวัด

ในตอนนั้น เจ้าอาวาสได้มาพบเห็นเหตุการณ์

จึงได้กล่าวปรามพระลูกวัดว่า

"บรรพชิตต้องมีเมตตาธรรมเหตุใดพวกเจ้า

จึงปฏิบัติตนเช่นนี้"

จากนั้นเจ้าอาวาสจึงคัดเลือกขนมเปี๊ยะชิ้นใหญ่ด้วยตัวเองและนำมามอบให้กับขอทานด้วยความนบนอบโดยไม่คิดเงิน

เมื่อขอทานเห็นดังนั้นก็รู้สึกตื้นตันใจเป็นอันมาก

เมื่อรับประทานขนมเปี๊ยะรสเลิศจนหมด

ก่อนจากไปขอทานควักเงินทั้งหมดที่มีอยู่น้อยนิดออกมามอบให้กับเจ้าอาวาสเป็นค่าขนมเปี๊ยะ

พลางกล่าวว่า"นี่เป็นเงินทั้งหมดที่ข้าขอทานมาได้ หวังว่าท่านเจ้าอาวาส

จะรับไว้"

เจ้าอาวาสรับเงินค่าขนมเปี๊ยะมาจริงๆ

จากนั้นจึงประณมมือพลางกล่าวอวยพรขอทานว่า

"ขอให้ท่านเดินทางโดยสวัสดี"

เหล่าพระลูกวัดเห็นดังนั้นก็เกิดความกังขายิ่งนัก

เอ่ยถามเจ้าอาวาสว่า

"ในเมื่อท่านบริจาคขนมเปี๊ยะให้เป็นทานแล้ว ใยจึงรับเงินมา?"

เจ้าอาวาสจึงกล่าวตอบว่า 

"ขอทานเดินทางมาไกลแสนไกลเพียงเพื่อลิ้มลองรสชาติขนมเปี๊ยะของวัดเรา

ดังนั้นเราจึงมอบขนมเปี๊ยะให้เขาโดย

ไม่คิดเงินและการที่เขาจ่ายค่าตอบแทนก็แสดงว่าขอทานผู้นี้มีความดีงามในจิตใจรู้จักวิถีการปฏิบัติตัวในสังคม

ดังนั้นเราจึงรับเงินนั้นไว้เพื่อเติมเต็มความเคารพในตนเองของเขาซึ่งจะเป็นแรงขับให้เขามีความสำเร็จยิ่งขึ้นไปในอนาคต"

ปัญญาเซน : เจ้าอาวาสบริจาคขนมเปี๊ยะให้เป็นทาน สามารถดับความทุกข์จากความหิวโหยของขอทาน

ส่วนการรับเงินค่าตอบแทนกลับมา

ถือเป็นการเติมเต็มความเคารพในตนเองให้กับขอทาน

เนื่องเพราะท้องอิ่มเป็นเพียงการตอบสนองความต้องการทางร่างกายเพียงชั่วครั้งคราว

แต่การเติมเต็มความเคารพในตนเองให้กับจิตวิญญาณของคนคนหนึ่ง

จะเป็นแรงผลักดันเกื้อหนุนให้คนผู้นั้นไปตลอดทั้งชีวิต

ที่มา : หนังสือ 《禅的故事精华版》, 慕云居 เรียบเรียง,